Bạn lo lắng về việc thường xuyên quên chìa khóa, nguy cơ mất an toàn khi dùng khóa cơ truyền thống hay muốn một giải pháp bảo mật hiện đại hơn? Khóa điện tử là gì mà ngày càng được nhiều gia đình và doanh nghiệp lựa chọn?
Cấu tạo và nguyên lý hoạt động của nó ra sao? Hãy cùng khoadientudemax.vn tìm hiểu chi tiết về loại khóa này để xem liệu đây có phải giải pháp phù hợp cho bạn không nhé!
Khóa điện tử là gì?
Khóa điện tử (hay khóa cửa thông minh) là loại khóa hiện đại hoạt động bằng điện, được lắp đặt cố định trên cửa. Thiết bị này sử dụng chip điện tử để nhận diện và mở khóa, giúp nâng cao độ bảo mật cho ngôi nhà.
Với thiết kế tinh tế, hiện đại và tính năng bảo mật cao, khoá cửa điện tử là thiết bị bảo mật mang đến sự tiện lợi, an toàn tối đa cho người sử dụng.
Hình ảnh khóa điện tử là gì?
Tại sao khóa điện tử đang trở thành xu hướng toàn cầu?
- Sang trọng và tinh tế: Thiết kế hiện đại, phù hợp với mọi phong cách thiết kế nội thất.
- Độ bảo mật cao hơn khóa cơ truyền thống: Khóa điện tử sử dụng các công nghệ nhận diện hiện đại bậc nhất, giảm tối đa nguy cơ bị sao chép chìa khóa hoặc cạy phá.
- Không còn lo lắng khi bị mất/ quên chìa khoá: Bạn sẽ không bao giờ phải đứng ngoài cửa vì quên chìa hay tốn tiền thay ổ khóa mới khi sử dụng khóa cửa điện tử.
- Tính năng an toàn và báo động thông minh: Nhiều mẫu khóa điện tử được trang bị tính năng cảnh báo chống trộm, báo cháy, khóa tự động, giúp tăng cường tính an ninh và độ bảo mật cho gia đình, doanh nghiệp.
- Kết nối với hệ thống nhà thông minh: Nhiều mẫu khóa điện tử có thể kết nối với Smartphone, hệ thống nhà thông minh (Smarthome), giúp người dùng có thể mở cửa từ xa, theo dõi lịch sử ra vào và cài đặt chế độ bảo mật theo nhu cầu cá nhân.
Cấu tạo của khóa điện tử
Khóa điện tử gồm 3 bộ phận chính: thân khóa mặt trước, thân khóa mặt sau và lõi khóa. Mỗi phần đảm nhận vai trò riêng giúp khoá hoạt động trơn tru, ổn định.
Hình ảnh cấu tạo thân khóa cửa điện tử
Khoá cửa điện tử thường được làm từ các vật liệu cao cấp như nhựa ABS chống cháy, hợp kim chống gỉ, thép không gỉ SUS 304, kính cường lực, đảm bảo tính an toàn và bền bỉ trong suốt quá trình sử dụng.
Cấu tạo phần thân khóa mặt trước
Đây là bộ phận tiếp xúc trực tiếp với người dùng, được cấu tạo từ các thành phần sau:
| Bàn phím số | Có 2 dạng phổ biến là phím cơ và phím cảm ứng. Dùng để nhập mật mã. |
| Đầu đọc vân tay | Quét và nhận diện dấu vân tay của người dùng để mở khoá. |
| Đầu đọc thẻ từ | Nhận diện thẻ RFID hoặc thẻ cảm ứng. |
| Ổ khoá | Mở khóa khẩn cấp bằng chìa cơ. |
| Camera | Một số model khoá điện tử cao cấp được tích hợp camera nhận diện khuôn mặt 3D hoặc FaceID. |
| Màn hình hiển thị | Hiển thị trạng thái khóa, pin, hướng dẫn sử dụng và thông báo lỗi. |
| Tay nắm cửa | Người dùng thực hiện đóng/ mở cửa sau khi hệ thống nhận diện thành công |
| Đèn LED | Báo hiệu trạng thái hoạt động của khoá. |
Cấu tạo phần thân khóa mặt sau
Phần này được lắp đặt phía bên trong cửa, bao gồm:
- Khoang chứa pin: Là phần chứa pin cung cấp năng lượng cho khóa. Khoá điện tử thường sử dụng pin AA hoặc lithium.
- Tay nắm: Để mở cửa từ bên trong.
- Bảng điều khiển: Có các nút để cài đặt các chức năng của khoá.
- Màn hình hiển thị: Một số mẫu khóa cửa điện tử Demax hiện đại được trang bị chuông cửa màn hình hiển thị người đứng ngoài cửa.
- Chốt khóa an toàn: Ngăn việc mở khóa từ bên ngoài.
- Loa và đèn LED: Thông báo bằng âm thanh hoặc đèn sáng khi mở khóa thành công.
Cấu tạo lõi khóa của khóa điện tử
Hình ảnh cấu tạo lõi khóa điện tử
Lõi khóa là bộ phận trung tâm, là trái tim của hệ thống, kết nối giữa phần cứng và phần mềm để khoá hoạt động an toàn, chính xác. Lõi khóa bao gồm các thành phần chính sau:
| Thân lõi | Cố định và bảo vệ các linh kiện bên trong khỏi các tác động từ bên ngoài. |
| Bộ điều khiển trung tâm | – Là nơi chứa bo mạch, chip xử lý, bộ xử lý dữ liệu, cảm biến,… – Có vai trò xử lý dữ liệu nhận diện, mã hoá thông tin và điều khiển toàn bộ hoạt động của khoá. |
| Motor điện hoặc solenoid | – Tạo lực kéo/mở chốt khóa khi có tín hiệu mở cửa. |
| Chốt khoá/bulong | Có nhiệm vụ cố định hoặc mở cửa, đảm bảo an toàn khi khóa ở trạng thái đóng. |
| Dây điện | – Cung cấp nguồn điện và kết nối giữa các linh kiện bên trong khóa. |
| Các bộ phận khác như ghim, bi, đĩa | – Hỗ trợ cho khóa vận hành ổn định, tăng cường độ bền cho lõi khóa. |
Nguyên lý hoạt động của khóa cửa điện tử
Khóa điện tử hoạt động qua 3 giai đoạn: Nhập liệu → Xử lý dữ liệu → Kích hoạt mở khóa.
Hình ảnh nguyên lý hoạt động của khóa điện tử
Nhập liệu
Đây là bước người dùng cung cấp thông tin xác thực để mở khóa. Các phương thức nhập liệu phổ biến có thể kể đến như:
- Mã PIN: Nhập mật khẩu qua bàn phím của khoá.
- Quét vân tay thông qua cảm biến sinh trắc học.
- Dùng thẻ từ (RFID) để nhận diện chủ sở hữu.
- Nhận diện khuôn mặt qua camera đối với các mẫu khóa cao cấp.
- Điều khiển từ xa bằng smartphone qua Bluetooth, Wifi hoặc ứng dụng nhà thông minh.
- Khoá cơ: Khoá điện tử thường được trang bị chìa khoá vật lý dự phòng. Sử dụng trong những trường hợp khẩn cấp.
Sau khi người dùng thực hiện thao tác xác thực thông tin, dữ liệu đầu vào sẽ được thu thập và gửi đến bộ vi xử lý trung tâm để xác minh tính hợp lệ.
Xử lý dữ liệu
Bộ điều khiển trung tâm (vi xử lý/mạch điện tử) là bộ phận phân tích và xác thực thông tin nhận được:
- Bộ vi xử lý điện tử trên bo mạch của khóa tiếp nhận tín hiệu từ các phương thức mở khóa.
- Hệ thống thực hiện mã hóa và đối chiếu thông tin với dữ liệu người dùng đã lưu trữ trong bộ nhớ.
- Nếu dữ liệu trùng khớp, khóa sẽ gửi tín hiệu kích hoạt mở cửa. Nếu sai, hệ thống sẽ từ chối mở khóa và có thể hiển thị cảnh báo.
Quá trình xử lý này diễn ra chỉ chưa đầy một giây nhờ công nghệ mã hóa AES-128 hoặc AES 256-bit, đảm bảo an toàn tuyệt đối trước sự tấn công, giả mạo của hacker.
Hình ảnh các giai đoạn trong mô hình mở khóa điện tử
Kích hoạt mở khoá
Sau khi hệ thống xử lý dữ liệu xác nhận thông tin đăng nhập hợp lệ, khóa điện tử sẽ thực hiện quá trình kích hoạt cơ chế mở khóa, bao gồm các bước sau:
- Bộ điều khiển trung tâm sẽ gửi tín hiệu mở khóa đến động cơ điện hoặc cơ cấu solenoid bên trong lõi khóa. Lệnh này được thực hiện gần như tức thì, có tốc độ phản hồi cực nhanh.
- Hệ thống cơ khí sẽ kéo chốt hoặc đẩy bulong, cửa sẽ được mở ra. Một số dòng khóa sẽ phát ra âm thanh hoặc đèn báo hiệu để xác nhận rằng cửa đã mở thành công.
- Sau khi mở khóa, cửa sẽ tự động khóa lại nếu không có thao tác mở cửa trong 5 – 10 giây. Sau khi mở cửa, người dùng cần đóng cửa đúng cách để khóa tự động trở về trạng thái bảo vệ.
Cơ chế bảo mật mở rộng:
- Nếu phát hiện lực tác động mạnh hoặc có ai đó cố gắng phá khóa, hệ thống sẽ tự động kích hoạt báo động bằng âm thanh.
- Một số mẫu khóa điện tử có cảm biến nhiệt, nếu nhiệt độ môi trường tăng quá cao (có dấu hiệu cháy nổ), khóa sẽ tự động mở để người bên trong nhà thoát hiểm.
So sánh khóa điện tử và khóa cửa thông thường
| Tiêu chí | Khóa điện tử | Khóa cửa thông thường |
| Cơ chế hoạt động | Hoạt động bằng nguồn điện, sử dụng công nghệ nhận diện vân tay, mật mã, thẻ từ, Face ID hoặc app điện thoại để mở khóa. | Mở khoá bằng chìa khóa cơ truyền thống. |
| Mức độ bảo mật | Bảo mật cao nhờ công nghệ mã hóa hiện đại, rất khó để sao chép và làm giả. | Dễ bị sao chép chìa, dễ dàng phá khóa hoặc bẻ khoá bằng các dụng cụ cơ học. |
| Sự tiện lợi | Mở khoá bằng mật khẩu, vân tay, khuôn mặt, thẻ từ, thậm chí là bằng điện thoại mà không cần mang theo chìa khoá, dễ dàng phân quyền mở cửa cho nhiều người. | Bất thiện khi luôn mang theo chìa khóa, nếu mất chìa phải làm lại, rất mất thời gian. |
| Độ bền và tuổi thọ | Tuổi thọ cao, ít hỏng hóc nếu sử dụng đúng cách. | Ổ khóa dễ bị rỉ sét theo thời gian. |
| Khả năng tương thích | Phù hợp với nhiều loại cửa (cửa gỗ, cửa nhôm kính, cửa sắt) nhưng cần đo đạc và kiểm tra kỹ các thông số của cửa trước khi lắp đặt. | Phù hợp với hầu hết các loại cửa, dễ thay thế và lắp đặt. |
| Thiết kế | Sang trọng, hiện đại, có nhiều kiểu dáng và chất liệu để chọn lựa. | Kiểu dáng truyền thống, đơn giản, ít mẫu mã để lựa chọn. |
| Các tiện ích | Báo động chống trộm, báo cháy nổ, khóa tự động, chống phá hoại và xâm nhập. Một số mẫu khoá còn có thể kết nối Wifi/Bluetooth. | Không có tính năng thông minh, chỉ có chức năng khóa/mở cơ bản. |
| Giá thành | Dao động từ 2 – 20 triệu đồng tùy vào thương hiệu và tính năng. | Có xu hướng rẻ hơn, dao động từ vài trăm nghìn đến vài triệu đồng. |
Ưu điểm
Hình ảnh so sánh khóa cửa điện tử với khóa cửa thông thường
- Bảo mật cao: Sử dụng công nghệ mã hóa tiên tiến như nhận diện vân tay, thẻ từ, mã số, Face ID,… chống sao chép và làm giả chìa khóa.
- Tiện lợi, dễ sử dụng: Người dùng không cần mang theo chìa khóa cơ, có thể mở cửa bằng nhiều phương thức khác nhanh chóng và tiện lợi hơn (vân tay, khuôn mặt,…)
- Thiết kế hiện đại, sang trọng: Kiểu dáng đẹp, thời thượng, phù hợp với các công trình kiến trúc hiện đại: nhà ở, chung cư, biệt thự.
Nhược điểm
- Giá thành cao: Giá của khóa cửa điện tử thường dao động từ 2 – 20 triệu đồng, cao hơn nhiều so với khóa cơ thông thường.
- Yêu cầu lắp đặt phức tạp: Cần kiểm tra độ dày cửa, một số mẫu khoá có thể không phù hợp với vài loại cửa nhất định.
- Nguy cơ bị hack (dù rất hiếm): Một số mẫu khóa kém chất lượng có thể bị hack hoặc bị can thiệp bằng thiết bị điện tử.
Hy vọng qua bài viết này, chắc hẳn bạn đã hiểu rõ hơn về khái niệm khóa điện tử là gì, cũng như cách nó hoạt động và những lợi ích của khóa điện tử mang lại.
Với những ưu điểm vượt trội, khóa điện tử ngày càng được ứng dụng rộng rãi trong cuộc sống, góp phần nâng cao tính an toàn và sự tiện lợi cho người dùng. Đây chắc chắn sẽ là xu hướng bảo mật hiện đại mà nhiều gia đình và doanh nghiệp hướng tới trong tương lai.
